Organizational Culture:
"Bộ Gen" Quyết Định Sự Sống Còn
Bạn có thể copy sản phẩm, copy chiến lược, nhưng không đối thủ nào có thể copy được "linh hồn" của doanh nghiệp bạn.
1. What is Organizational Culture? (Định nghĩa)
Văn hóa không chỉ là bàn bi-lắc hay Happy Hour chiều thứ Sáu. Nó là hệ điều hành ngầm điều khiển mọi hành vi.
"Organizational Culture refers to the shared values, beliefs, and norms that influence the way employees think, feel, and behave in the workplace."
Văn hóa tổ chức là hệ thống các giá trị, niềm tin và chuẩn mực được chia sẻ, ảnh hưởng đến cách nhân viên suy nghĩ, cảm nhận và hành xử tại nơi làm việc.
"It is often described as the organization's unique DNA or personality."
Nó thường được mô tả như bộ gen (DNA) độc nhất hoặc tính cách của tổ chức đó.
2. Schein's Iceberg Model (Mô hình tảng băng)
Theo Giáo sư Edgar Schein (MIT Sloan), văn hóa có cấu trúc 3 tầng, giống như tảng băng trôi:
(Cấu trúc hữu hình)
Những gì nhìn thấy ngay: Văn phòng mở, đồng phục, logo, nghi thức (Rituals).
Dễ thay đổi nhưng khó hiểu hết ý nghĩa.
(Giá trị tuyên bố)
Những gì công ty NÓI: Sứ mệnh (Mission), Giá trị cốt lõi (Core Values) treo trên tường.
(Niềm tin ngầm định)
Những gì công ty LÀM trong vô thức: "Ở đây không được cãi sếp", "Làm sai là bị phạt".
Cực kỳ khó thay đổi.
Nhiều công ty thất bại trong việc xây dựng văn hóa vì họ chỉ tập trung vào tầng 1 (Artifacts) - mua bàn ghế đẹp, tổ chức team building - mà quên mất tầng 3 (Assumptions).
Ví dụ: Bạn treo bảng "Sáng tạo" (Tầng 2), nhưng nhân viên tin rằng "Nếu thử cái mới mà sai thì sẽ bị trừ KPI" (Tầng 3). Kết quả: Không ai dám sáng tạo cả. Văn hóa thật sự nằm ở Tầng 3.
3. English Corner: Zappos "Pay to Quit" 🇺🇸🇻🇳
Học từ vựng qua một case study "điên rồ" nhưng hiệu quả nhất lịch sử HR của Zappos (Công ty bán giày trực tuyến).
The Strategy: "Pay to Quit"
This strategy acts as a filter to remove those not committed to the long-term vision. Zappos believes that if money can tempt you to leave, you are not a good cultural fit. This ensures a highly dedicated workforce."
Trong quá trình hội nhập (onboarding), Zappos đề nghị trả 2.000 đô la cho nhân viên mới để họ nghỉ việc ngay lập tức.
Chiến lược này giúp lọc bỏ những người không cam kết (committed) lâu dài. Nếu bạn chọn ở lại và từ chối 2.000 đô, não bộ bạn sẽ tự thuyết phục: "Mình chắc chắn phải rất yêu thích nơi này mới từ chối số tiền đó". Đây là hiệu ứng tâm lý Cognitive Dissonance (Bất hòa nhận thức) giúp tăng sự gắn kết (Engagement) cực mạnh.
4. How to Build Culture? (Xây dựng văn hóa)
Văn hóa không tự sinh ra, nó cần được "thiết kế". Dưới đây là 3 bước cốt lõi dựa trên dữ liệu:
HRVN Academy – Learn HR from the core. Practice HR with purpose.
© 2025 HRVN Academy | Content by Thanh HR.