Hợp đồng thử việc có phải là hợp đồng lao động không? - Phần 6

Và chủ đề mà chúng ta cùng nhau tìm hiểu ngày hôm nay là Hợp đồng thử việc có phải là hợp đồng lao động? - Phần 6.

Chào mừng các bạn đang đến với series các bài học Tìm hiểu về Bộ luật Lao động cơ bản cho người mới (newbie) hoàn toàn miễn phí. Tôi là Thành HR sẽ đồng hành cùng bạn trong khoá học này. Và chủ đề mà chúng ta cùng nhau tìm hiểu ngày hôm nay là Hợp đồng thử việc có phải là hợp đồng lao động? - Phần 6

Hợp đồng thử việc có phải là Hợp đồng lao động hay không đang có khá nhiều ý kiến trái chiều trên các diễn đàn Nhân sự và vẫn chưa có câu trả lời mang tính tuyệt đối. Cho nên, nội dung bài học này cũng chỉ cung cấp thêm cho bạn một góc nhìn về vấn đề này trên các cơ sở pháp lý hiện hành.

{tocify} $title={Xem Menu bài viết}

Các căn cứ pháp lý về Hợp đồng thử việc

Ở đây mình dùng từ Hợp đồng thử việc, thay vì Hợp đồng lao động thử việc để tránh việc hiểu sai bản chất vấn đề. Hợp đồng thử việc được quy định tại Điều 24, 25, 26, 27 trong Bộ luật Lao động 2019 với các nội dung sau:

- Người sử dụng lao động và người lao động có thể thỏa thuận nội dung thử việc ghi trong hợp đồng lao động hoặc thỏa thuận về thử việc bằng việc giao kết hợp đồng thử việc.

- Nội dung chủ yếu của hợp đồng thử việc gồm thời gian thử việc và nội dung sau (Theo khoản 1 Điều 21 BLLĐ 2019):

a) Tên, địa chỉ của người sử dụng lao động và họ tên, chức danh của người giao kết hợp đồng lao động bên phía người sử dụng lao động;

b) Họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, nơi cư trú, số thẻ Căn cước công dân, Chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu của người giao kết hợp đồng lao động bên phía người lao động;

c) Công việc và địa điểm làm việc;

d) Thời hạn của hợp đồng lao động;

g) Thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi;

h) Trang bị bảo hộ lao động cho người lao động;

- Không áp dụng thử việc đối với người lao động giao kết hợp đồng lao động có thời hạn dưới 01 tháng.

- Thời gian thử việc do hai bên thỏa thuận căn cứ vào tính chất và mức độ phức tạp của công việc nhưng chỉ được thử việc một lần đối với một công việc; Thời gian thử việc là từ 6 ngày đến không quá 180 ngày. Bạn có thể xem thêm ở bài Các lỗi thường gặp khi ký hợp đồng lao động.

- Tiền lương của người lao động trong thời gian thử việc do hai bên thỏa thuận nhưng ít nhất phải bằng 85% mức lương của công việc đó.

- Trường hợp thử việc đạt yêu cầu thì người sử dụng lao động tiếp tục thực hiện hợp đồng lao động đã giao kết đối với trường hợp thỏa thuận thử việc trong hợp đồng lao động hoặc phải giao kết hợp đồng lao động đối với trường hợp giao kết hợp đồng thử việc.

- Trường hợp thử việc không đạt yêu cầu thì chấm dứt hợp đồng lao động đã giao kết hoặc hợp đồng thử việc.

- Trong thời gian thử việc, mỗi bên có quyền hủy bỏ hợp đồng thử việc hoặc hợp đồng lao động đã giao kết mà không cần báo trước và không phải bồi thường.

Hợp đồng thử việc có phải là hợp đồng lao động?

Như mình có nói đến ở trên, vấn đề này đang có nhiều ý kiến trái chiều khác nhau, nên mình chỉ đưa ra một góc nhìn cá nhân dựa trên cơ sở pháp lý hiện hành, chứ không đưa ra kết luận chính thức nào cho vấn đề này.

Theo điều 20 của Bộ luật Lao động 2019 thì: Chỉ còn 2 loại Hợp đồng lao động là Hợp đồng xác định thời hạn và hợp đồng không xác định thời hạn.

- Hợp đồng lao động xác định thời hạn: Là hợp đồng mà trong đó hai bên xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng trong thời gian không quá 36 tháng kể từ thời điểm có hiệu lực của hợp đồng.

- Hợp đồng lao động không xác định thời hạn: Là hợp đồng mà trong đó hai bên không xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng.

Và theo điều 27 Bộ luật Lao động 2019 thì: Trường hợp thử việc đạt yêu cầu thì người sử dụng lao động tiếp tục thực hiện hợp đồng lao động đã giao kết đối với trường hợp thỏa thuận thử việc trong hợp đồng lao động hoặc phải giao kết hợp đồng lao động đối với trường hợp giao kết hợp đồng thử việc.

=> Như vậy thì nội dung thoả thuận thử việc, NSDLĐ có thể đưa vào trong Hợp đồng lao động hoặc có thể ký thành một văn bản riêng. Trong trường hợp ký thoả thuận thành một văn bản riêng, thì khi kết thúc thời gian thử việc này phải ký Hợp đồng lao động.

=> Bộ luật Lao động luôn khuyến khích NSDLĐ đưa ra các quyền lợi cho NLĐ cao hơn quy định của Luật, nên một số công ty khi chọn được người phù hợp, họ có thể ký Hợp đồng lao động chính thức và bỏ qua thời gian thử việc.

Đồng thời, Bộ luật Lao động cũng chưa ràng buộc rõ ràng về thời gian thử việc có bắt buộc ký thoả thuận thử việc bằng văn bản hay không. Tuy nhiên, thường thì các công ty có uy tín và sự rõ ràng sẽ không thoả thuận miệng để đảm bảo quyền lợi của NLĐ.

Căn cứ vào điều 20 và điều 27 của Bộ luật Lao động 2019, thì đa số các ý kiến đồng tình rằng Hợp đồng thử việc chưa được xem là Hợp đồng lao động.

Ký hợp đồng thử việc có phải đóng bảo hiểm xã hội không?

Căn cứ theo quy định tại Khoản 1, Điều 2, Luật Bảo hiểm xã hội ( Luật số 58/2014/QH13 ngày 20/11/2014) quy định về các đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc như sau:

a) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động.

b) Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng.

=> Vậy nếu coi Hợp đồng thử việc không phải là Hợp đồng lao động, thì NLĐ sẽ chưa được đóng BHXH trong thời gian thử việc này. Và đa số các công ty vẫn đang thực hiện như vậy.

Thử việc bị trừ 10% thuế thu nhập cá nhân là đúng hay sai?

Theo Điều 25 Thông tư 111/2013/TT-BTC có quy định rõ về việc thu thuế cho Thời gian thử việc như sau:

Các tổ chức, cá nhân trả tiền công, tiền thù lao, tiền chi khác cho cá nhân cư trú không ký hợp đồng lao động hoặc ký hợp đồng lao động dưới ba (03) tháng có tổng mức trả thu nhập từ hai triệu (2.000.000) đồng/lần trở lên thì phải khấu trừ thuế theo mức 10% trên thu nhập trước khi trả cho cá nhân.

Trường hợp cá nhân chỉ có duy nhất thu nhập thuộc đối tượng phải khấu trừ thuế theo tỷ lệ nêu trên nhưng ước tính tổng mức thu nhập chịu thuế của cá nhân sau khi trừ gia cảnh chưa đến mức phải nộp thuế thì cá nhân có thu nhập làm cam kết (theo mẫu ban hành kèm theo văn bản hướng dẫn về quản lý thuế) gửi tổ chức trả thu nhập để tổ chức trả thu nhập làm căn cứ tạm thời chưa khấu trừ thuế thu nhập cá nhân.

Căn cứ vào cam kết của người nhận thu nhập, tổ chức trả thu nhập không khấu trừ thuế. Kết thúc năm tính thuế, tổ chức trả thu nhập vẫn phải tổng hợp danh sách và thu nhập của những cá nhân chưa đến mức khấu trừ thuế (vào mẫu ban hành kèm theo văn bản hướng dẫn về quản lý thuế) và nộp cho cơ quan thuế. Cá nhân làm cam kết phải chịu trách nhiệm về bản cam kết của mình, trường hợp phát hiện có sự gian lận sẽ bị xử lý theo quy định của Luật quản lý thuế.

=> Như vậy, trong thời gian thử việc, NSDLĐ có quyền khấu trừ 10% thuế TNCN của NLĐ theo quy định. Người lao động được làm cam kết tạm thời chưa khấu trừ thuế nếu đáp ứng đủ các điều kiện sau (theo mẫu 2/CK-TNCN cũ, và từ 1/1/2022 là mẫu 08/CK-TNCN):

- Có tổng mức trả thu nhập từ 02 triệu đồng/lần trở lên.

- Cá nhân ký hợp đồng thử việc hoặc hợp đồng lao động dưới 03 tháng để thử việc.

- Chỉ có duy nhất thu nhập thuộc đối tượng phải khấu trừ thuế (nếu làm ở 02 nơi trở lên không được làm bản cam kết).

- Ước tính tổng mức thu nhập chịu thuế sau khi trừ gia cảnh chưa đến mức phải nộp thuế (ước tính tổng thu nhập từ 132 triệu đồng/năm trở xuống nếu không có người phụ thuộc, tức tương đương 11 triệu/tháng).

- Phải đăng ký thuế và có mã số thuế tại thời điểm cam kết.

Trên đây, mình vừa cùng nhau tìm hiểu về các quy định liên quan đến Hợp đồng thử việc. Bên cạnh các tình huống mình đã đưa ra, thì các bạn cũng có thể gửi thêm bất kỳ câu hỏi liên quan nào về chủ đề này vào mục Liên hệ bên dưới blog. Trong phạm vi kiến thức cho phép, mình sẽ cố gắng giải đáp cho các bạn trong thời gian sớm nhất.

Mặc dù đã cố gắng kiểm tra kỹ nội dung cung cấp, tuy nhiên vẫn có thể có những sai sót nhỏ ngoài mong muốn, bạn có thể để lại phản hồi giúp mình để điều chỉnh kịp thời nhé! Mình rất vui và trân trọng!

Hãy ủng hộ tác giả bằng cách đăng ký kênh Youtube và Fanpage FB với từ khóa HRVN ACADEMY. Trân trọng